เมื่อปี 2022 ทางองค์การอนามัยโลกได้ออกมาประกาศให้โรค “ฝีดาษลิง”เป็นโรคระบาดที่ แต่ความรุนแรงไม่เท่ากับโควิด-19 แต่ล่าสุดทาง WHO ได้ออกมาประกาศให้ฝีดาษลิงเป็นภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณะสุขระหว่างประเทศ เนื่องจากแพร่ระบาดหนักสายพันธุ์ใหม่ในทวีปแอฟริกา
ฝีดาษลิง คืออะไร?
ฝีดาษลิง (monkeypox) ชื่อปัจจุบันคือ “โรคเอ็มพอกซ์” (Mpox)คือโรคติดเชื้อที่เกิดจากไวรัส orthopoxvirus เป็นโรคติดต่อจากสัตว์ตระกูลลิง หรือสัตว์ฟันแทะหลายชนิด เช่น หนู กระรอก กระต่าย เป็นต้น ทั่วไปแล้วมักพบในฝั่งแอฟริกากลาง และตะวันตก โดยปัจจุบันสามารถแบ่งได้ 2 ประเภท ได้แก่
- สายพันธุ์ Clade 1 (สายพันธุ์แอฟริกากลาง)
- สายพันธุ์ Clade 2 (สายพันธุ์แอฟริกาตะวันตก)
ทั้ง 2 สายพันธุ์อาจทำให้เสียชีวิตได้ อย่างไรก็ตาม สายพันธุ์ Clade 1 จะมีอัตราการเสียชีวิตที่สูงกว่า
ฝีดาษลิง Clade 1B คืออะไร
ฝีดาษลิงสายพันธุ์ Clade 1 กลายพันธุ์เป็นฝีดาษลิง Clade 1B ซึ่งมีความรุนแรงกว่าเดิม มีอัตราการเสียชีวิตของผู้ที่ติดเชื้อสูงสุดร้อยละ 10 แพร่กระจายอย่างรวดเร็ว
ฝีดาษลิง Clade 1B แพร่กระจายอย่างไร?
1.เพศสัมพันธ์
2.สัมผัสโดยตรงกับ ผื่น ตุ่มหนอง น้ำหนองของผู้ป่วย
3.สัมผัสสิ่งของปนเปื้อนของผู้ป่วย เช่น ผ้าปูที่นอน เสื้อผ้า พื้นผิวที่ปนเปื้อนด้วยสารคัดหลั่งของผู้ป่วย
4.ละอองฝอยทางการหายใจ เช่น ไอ จาม หรือการพูดคุยกับผู้ป่วยในระยะ 1 เมตร
5.การสัมผัสใกล้ชิดกับสัตว์ที่ติดเชื้อ เช่น ลิง หนู และกระรอก
อาการของฝีดาษลิง Clade 1B
สังเกตอาการของฝีดาษลิง Clade 1B คล้ายคลึงกับสายพันธุ์อื่นๆ โดยทั่วไปจะเริ่มมีอาการแสดงใน 5-21 หลังจากสัมผัสเชื้อ และอาการที่พบได้บ่อยมีดังนี้
1.มีไข้ อ่อนเพลีย
2.ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
3.อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
4.ต่อมน้ำเหลืองโต โดยเฉพาะบริเวณรักแร้ คอ และขาหนีบ
5.มีตุ่มเล็กๆสีแดง แล้วเปลี่ยนเป็นตุ่มน้ำใส หรือตุ่มหนอง บนผิวหนัง
6.บางรายอาจมีอาการท้องเสีย อาเจียน ไอ เจ็บคอ เยื่อบุตาอักเสบ
7.หากมีอาการที่น่าสงสัยเหล่านี้ ควรพบแพทย์ทันที
วิธีป้องกันจากโรคฝีดาษลิง Clade 1B
1.หลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์ป่า หรือผู้มีประวัติมาจากพื้นที่เสี่ยง
2.ล้างมือบ่อย ๆ ด้วยสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์
3.ห้ามใช้อุปกรณ์ส่วนตัวร่วมกับคนอื่น
4.ควรสวมถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์
5.หากต้องเดินทางไปในประเทศที่มีแพร่ระบาดของเชื้อฝีดาษลิง ควรเลี่ยงการสัมผัสสัตว์กลุ่มฟันแทะ และลิง
6.ฉีดวัคซีนป้องกันฝีดาษลิง
โรคฝีดาษลิงสายพันธุ์ใหม่ที่กำลังแพร่ระบาดนี้ มีอาการคล้ายคลึงกับสายพันธุ์เดิมคือมีตุ่มขึ้นตามตัว ติดต่อกันได้จากการสัมผัสสารคัดหลั่งของผู้ป่วย แต่อย่างไรก็การติดเชื้อหรือไม่ขึ้นอยู่กับภูมิคุ้มกันในร่างกายของแต่ละคน สามารถรักษาหายได้ ยกเว้นผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องหรือมีโรคแทรกซ้อนอาจเสียชีวิตได้
